Standardy Ochrony Małoletnich Zawodników w klubach sportowych

Co są Standardy Ochrony Małoletnich ?

Najnowsza nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nazwana została „Ustawą Kamilka” na cześć ośmioletniego chłopca, który zmarł w wyniku przemocy domowej. Te tragiczne wydarzenia były impulsem do stworzenia kompleksowego systemu ochrony dzieci, w którym każdy podmiot ma jasno określoną rolę i odpowiedzialność. Standardy Ochrony Małoletnich mają za zadanie zabezpieczyć najmłodszych sportowców przed krzywdzeniem i niepożądanym działaniem ze strony osób trzecich.

Przepisy dotyczące standardów ochrony małoletnich znajdują się w art. 22b i 22c ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniem przestępczości na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Ta ustawa została zmieniona Ustawą o ochronie małoletnich, czyli tzw. ustawą Kamilka, która weszła w życie 15 lutego 2024 roku.

Kto powinien wdrożyć Standardy Ochrony Małoletnich ?

Zgodnie z przepisami obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich ma każdy:

1) organ zarządzający jednostką systemu oświaty oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni,

2) organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.

Celem jest więc wdrożenie Standardów Ochrony Małoletnich we wszystkich organizacjach świadczących usługi sportowe dla dzieci w wieku do 18 roku życia, a więc także w klubach sportowych, stowarzyszeniach i fundacjach szkolących i edukujących młodych sportowców.

Co powinny zawierać Standardy Ochrony Małoletnich ?

Standardy Ochrony Małoletnich to pewna polityka, procedury i dokumentacja, którą musi posiadać klub sportowy w zakresie ochrony młodych sportowców.

W standardach, w sposób dostosowany do charakteru i rodzaju placówki lub działalności, określa się w szczególności:

1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;

2) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;

3) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury “Niebieskiej Karty”;

4) zasady przeglądu i aktualizacji standardów;

5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;

6) zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;

7) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;

8) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego;

W standardach wprowadzanych w klubie sportowym należy określić także:

1) wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;

2) zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;

3) procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;

4) zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Standardy sporządza się w taki sposób, aby były zrozumiałe także przez osoby małoletnie. W praktyce optymalnie jest stworzyć ogólny regulamin ze wszystkimi procedurami postępowania oraz wersje skróconą w przystępnej wersji dla małoletnich (np.: w formie obrazkowej).

Od kiedy należy posiadać w klubie Standardy Ochrony Małoletnich ?

Dokumentacja i procedura ochrony małoletnich sportowców powinna funkcjonować w każdym klubie sportowym już od 15 sierpnia 2024 roku.

Jakie są kary za brak wdrożenia Standardów Małoletnich ?

Przepisy wprowadzają szereg kar dla klubów sportowych nie posiadających lub łamiących Standardy Ochrony Małoletnich. Kary są między innymi za:

1) niesprawdzenie karalności personelu (np.: trenerów zatrudnionych w klubie sportowym) – kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł oraz 10 000 zł na Fundusz Sprawiedliwości,

2) dopuszczenie do pracy osoby umieszczonej w Rejestrze – kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie mniejszej niż 1000 zł,

3) dopuszczenie do pracy osoby z zakazem pracy z młodymi zawodnikami – kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat oraz 30 000 zł na rzecz Funduszu Sprawiedliwości,

4) brak posiadania w klubie sportowym Standardów Ochrony Małoletnich – kara grzywny do 250 zł albo kara nagany, a za ponowny brak – kara grzywny nie niższa niż 1000 zł oraz do 10 000 zł na Fundusz Sprawiedliwości.

Zapewne już niedługo rozpoczną się w klubach sportowych kontrole uprawnionych do tego organów, w tym kontrole jednostek samorządu terytorialnego np.: burmistrza czy prezydenta miasta, kuratorów oświaty, Narodowego Funduszu Zdrowia, Inspekcji Pracy i Ministerstwa Sportu.

O czym jeszcze warto pamiętać ?

Kluby sportowe mają obowiązek co najmniej raz na dwa lata dokonywać oceny standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy także pisemnie dokumentować.

Kluby sportowe udostępniają standardy na swojej stronie internetowej oraz wywieszają w widocznym miejscu w swoim lokalu, w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich. Wersja skrócona zawiera informacje istotne dla małoletnich.

Niezależnie od Standardów Ochrony Małoletnich od połowy lutego 2024 roku pracodawcy mają obowiązek weryfikacji nowo zatrudnionych osób (np.: trenerów) w rejestrach, którzy podczas wykonywania zadań lub czynności będą mieć kontakt z małoletnimi. Wydruki ze sprawdzenia w rejestrach należy przechowywać w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza/osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.